Waar komt de insectensector vandaan?
In 2009 zijn insecten geïntroduceerd in de Nota Duurzaam Voedsel en het Programma Innovatieve Eiwitketens van de Rijksoverheid. Sinds de introductie bestaat er inmiddels ruim 10 jaar later een toenemende grote maatschappelijke belangstelling voor de ontwikkeling van een duurzame insectenketen. Belangrijke drijfveren voor het ontstaan van een insectensector zijn efficiënte, circulaire en duurzame eiwitproductie voor humane voeding en diervoeding. Nederland speelt hierin wereldwijd een leidende rol, zeker als het gaat om innovatie en ontwikkeling van de insectensector. De minister van Landbouw en Voedselkwaliteit is van mening dat het insect als productiedier een veelbelovende toekomst tegenmoet gaat, voornamelijk vanwege de potentiële rol in het sluiten van kringlopen, maar ook in de Nationale Eiwitstrategie is een belangrijke rol voor insectenproductie weggelegd als regionaal te producten eiwitbron voor humane voeding en diervoeding.
Support
De vraag naar insecteneiwit, voornamelijk als diervoeder en petfood, zou kunnen oplopen tot een half miljoen ton richting 2030, dit is een stijging ten opzichte van de huidige markt van ongeveer 10.000 ton. De duurzaamheidsaspecten en functionele voordelen ondersteunen de groei, hoge kosten en prijzen. De huidige productiecapaciteit en wetgeving zijn belangrijke factoren, die de groei van de insectensector beperken. De Rabobank gelooft een sterke toekomstige vraag ligt bij de toepassing in aquafeed.
Insectenkweek:
kleine sector, grote kansen
Waar gaat de insectensector naar toe?
Insecten worden tegenwoordig bedrijfsmatig geproduceerd in Nederland, en wel op grote en kleine schaal voor humane voeding en diervoeding, maar ook voor technische toepassingen. Dit maakt Nederland wereldwijd koploper in het kweken van insecten. Productie neemt geleidelijk toe, terwijl de vraag stijgt en wetenschap, overheden en andere belanghebbenden bij de sector betrokken zijn. Dit is een geschikt moment om de ontwikkeling en innovatie binnen de sector te organiseren. Om dit te bereiken is er een agenda opgesteld voor belanghebbenden, zij kunnen dit als leidraad gebruiken om de insectenketen te versterken. Het duurzame karakter en ongekende mogelijkheden van insecten zorgen voor ambitie, durf en enthousiasme, dit is exact nodig om deze sector verder te ontwikkelen.
De vraag naar insecten en insectenproducten is op het moment groter dan het aanbod. Er is constante levering van grote volumes en constante kwaliteit nodig om voor reguliere toepassing in diervoeding te zorgen. Hiervoor is een prijs die kan concurreren met de huidige grondstoffen ook essentieel. Gelukkig is er zicht op stappen naar grote markten, denk hierbij aan aquacultuur en de ingrediëntenindustrie (ook voor levensmiddelen). Daarvoor is wel opschaling van de insectenketen noodzakelijk. Om dit bereiken investeren een aantal nieuwe en bestaande bedrijven in grootschalige productie van insecten.
In de visie van het Sectorplan – agenda ontwikkeling en innovatie in de Nederlandse insectenketen wordt het volgende vermeld:
De sector zal in 2030 een onmisbare schakel zijn in de kringlooplandbouw, zal een derde van de lokale organische restromen verwerken, productie is energie- en CO2-neutraal, helft van vismeel vervangen door insecteneiwit in Nederland geproduceerde diervoeders. Daarnaast is de sector een voorbeeld voor andere dierlijke sector door modernisering en innovaties op het gebied van borging voedselveiligheid en volksgezondheid.
In het sectorplan worden de volgende doelen gesteld:
- Ontwikkeling en levering van producten van goede en constante kwaliteit voor humane voeding, diervoeding en pet food.
- Veilige productiewijze en producten voor volksgezondheid, diergezondheid, welzijn en biodiversiteit.
- De insectensector heeft een eerlijk verdienmodel en zorgt ervoor dat werkers in de sector een veilige en plezierige werkomgeving hebben.
- Het kweken en verwerken van insecten levert minimale hinder op voor de omgeving en beoogt klimaat- en energieneutraal te produceren.
- Maatschappelijke instemming voor productieomstandigheden (inclusief welzijn van insecten), waardoor de sector een ‘license to produce’ heeft.
- Het produceren van insecten heeft een gewaardeerde en geaccepteerd plek in de voedselketen door 100% gebruik te maken van nutriënten uit organische reststromen.
- Frass is een gewaardeerde meststof met een reële opbrengst voor de insectenkweker.
- Nederland is koploper in ontwikkeling van kennis over insectenproductie en toeleveringssector is internationaal operationeel.
Het sectorplan is geschreven door Venik (de Verenigde Nederlandse Insectenkwekers) en WUR (Wageningen Universiteit Laboratorium voor Entomologie en Wageningen Livestock Research). Daarnaast hebben verschillende bijdragen geleverd door de werkgroep insecten de bestaat uit verschillende bedrijven en organisaties.